"Sluit je aan bij onze grote familie!"

Dit ogenschijnlijk onschuldige zinnetje (of misschien toch niet zo onschuldig), heb je waarschijnlijk al meerdere keren gelezen aan het einde van een vacature of een bericht op sociale media van een bedrijf.

Op het eerste gezicht lijkt dit positief. Wie zou er niet van dromen om zich "als familie" te voelen bij zijn werkgever en collega's? 🤔

Als we dieper graven, rijzen er echter enkele vragen... Kunnen we echt het leven in een bedrijf vergelijken met ons familieleven? Onderhandel je over je salaris bij je geboorte? Heeft je broer de macht om je te ontslaan? Heb je jaarlijks een evaluatie tijdens het kerstdiner, tussen de kalkoen en het ijstaartje? Natuurlijk niet (of je hebt echt een vreemde familie). Lijkt dit vanzelfsprekend? Misschien wel, maar het bewijst vooral dat de belangen absoluut niet dezelfde zijn in de ene sfeer als in de andere.

Natuurlijk kunnen sommige aspecten in een bedrijf enigszins lijken op het idee van een familie, bijvoorbeeld in een bedrijf dat sterk inzet op de band tussen collega's. Als het daarbij blijft, is dat prima. Maar pas op voor het soort bedrijfscultuur dat al snel kan leiden tot misstanden...

Waar de "familiegeest" schadelijk, zelfs giftig wordt, is wanneer de gebruikelijke "kom je vanavond naar de borrel?" verandert van een eenvoudige, vriendelijke vraag in een verplichting (en als je niet verschijnt om een drankje te drinken, kun je maar beter een geweldige rechtvaardiging hebben!). Het enige gevoel dat je dan hebt, is dat je je persoonlijke leven moet opgeven en getrouwd bent met je werkgever (in voor- en tegenspoed, zeggen ze... en jouw verlangens doen er niet veel toe).

Dit gaat van overuren maken "omdat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten" - terwijl de erkenning niet altijd volgt - tot de beruchte "verplichte loyaliteitsgevoel" (oftewel, als je wilt worden gezien als een goede, goed geïntegreerde medewerker, moet je vrienden zijn met iedereen in de kantoortuin).

Op dat moment wordt de beroemde "sluit je aan bij onze grote familie!" een werkelijk vermomde vorm van druk (want je doet alles voor je familie, toch?) en wordt het verlaten van deze giftige omgeving je nieuwe doel, om vervolgens te streven naar een bedrijf dat de vaststelling (en vooral het respect!) van je professionele en persoonlijke grenzen aanmoedigt.